2x20 Rzeczpospolita Morska 2x20 Rzeczpospolita Morska
872
BLOG

Wolne Miasto Gdańsk 1939. Ostatni tydzień przed...

2x20 Rzeczpospolita Morska 2x20 Rzeczpospolita Morska Gospodarka Obserwuj notkę 1

Tydzień ostatni przyniósł tak znaczną ilość faktów gospodarczych w stosunkach gdańsko-polskich, że nie mogą one pozostać bez wpływu ani na ogólną sytuacje w Polsce, ani w Gdańsku….

Na 30 sierpnia zaplanowano spotkanie na Zamku, w trakcie którego miała być raportowana sprawa stosunków między Polską a Wolnym Miastem Gdańsk. Poniżej szkic prezentacji przygotowanej przez Wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego - z pozycji resortu odpowiedzialnego za sprawy gospodarki i finansów. 

 

30 sierpnia [1939]

Sytuacja w Gdańsku:

Tydzień ostatni przyniósł tak znaczną ilość faktów gospodarczych w stosunkach gdańsko-polskich, że nie mogą one pozostać bez wpływu ani na ogólną sytuacje w Polsce, ani w Gdańsku.

Dnia 24 bieżącego miesiąca Bank von Danzig i odpowiednie władze administracyjne wydały zarządzenie zablokowania wszystkich należności dla Polski, nawet na podstawie już wydanych promes i zezwoleń. Również zabroniono płacić za import Polski do Gdańska (spożywcze, cement). Dnia 28 bieżącego miesiąca zarządzono sekwestr całej waluty eksportowej Polski pochodzącej z eksportu przez Gdańsk. Unieruchomiono banki polskie.

Zatrzymano m.in. polskie wpływy celne na sumę około 2 milionów złotych. Zarekwirowano w składach "Polminu" 3000 ton oleju gazowego, 4500 ton oleju dieslowskiego, 500 ton smarów, 1000 ton benzyny. Zarekwirowano dużą ilość wagonów towarowych orazprzejeżdżające samochody polskie. Zajęciu uległo około 25 tysięcy ton zboża polskiego. Zatrzymano oclone już przez firmy polskie towary kolonialne warte około 300 tysięcy złotych. Wreszcie zarekwirowano 80 wagonów rudy szwedzkiej zakupionej przez Trzyniec.

Wielkim zagadnieniem jest sprawa drzewa. Znajduje się w Gdańsku drzewa polskiego zmagazynowanego na kilkanaście milionów złotych. W stoczni gdańskiej znajdują się w budowie ("Łódź", "Bielsko") lub remoncie (lokomotywy i wagony) polskie obiekty wartości circa 5 milionów złotych.

W granicach skuteczności wydaliśmy szereg zarządzeń retorsyjnych. W okresie 21-23 bieżącego miesiąca uruchomione zostały na podstawie rozmów Chodacki - Greiser rozmowy celne z Gdańskiem, które miały uporządkować całość zagadnień. Rozmowy nie dały rezultatu. Delegaci gdańscy zażądali natychmiastowego wycofania przez rząd polski inspektorów celnych rekrutujących się ze Straży Granicznej oraz zredukowania inspektorów do maksymalnie 15 osób (obecnie 105).

Sytuacja polskich inspektorów celnych jest bardzo ciężka. 27 bieżącego miesiąca dwóch inspektorów zostało aresztowanych i wywiezionych do więzienia w Prusach Wschodnich (Sztum). Ponadto aresztowano 7 innych inspektorów celnych i 2 szoferów - pobito ich i wypuszczono.

Kontakt z inspektorami okazał się niemożliwy do utrzymania, toteż ostatnio skoncentrowano ich do 2 ośrodków. Sprawowanie kontroli celnej nie istnieje. Wbrew umowie cło pobiera się - na zarządzenie Senatu - także w guldenach gdańskich.

Ruch towarowy z Polską został rozporządzeniem Senatu z dnia 28 bieżącego miesiąca - via Gdańsk - zamknięty. Przesyłki, które szły tranzytem do Gdyni (węgiel), zostały zarekwirowane. Ruch autobusów Gdynia - Gdańsk został wstrzymany 29 bieżącego miesiąca. Ruch pociągów osobowych odbywał się - ale pociągi są całkiem puste.

Wedle informacji Wydziału Dewizowego Gdańsk ma otworzyć oficjalnie granicę do Prus Wschodnich.

Zarządzenia nasze: areszt rachunków gdańskich w Polsce; zakaz wpłat i wypłat z kont gdańskich w Polsce (należności wekslowe w Polsce wynoszą około 20 milionów złotych - na ultimo lipca na rachunkach gdańskich było 9 ½ miliona złotych. Samochodów do Gdańska nie przepuszczamy. Ruch towarowy zamiera automatycznie. Od 28 bieżącego miesiąca stosujemy ograniczenia wywozuzłotych polskich do Gdańska (z 500 złotych na 40 złotych miesięcznie). Ruch tranzytowy pociągów niemieckich przez Pomorze odbywa się.

Eugeniusz Kwiatkowski miał dobrą wiedzę o sprawach gdańskich. Jak relacjonuje jego biograf i przyjaciel rodziny, M.M.Drozdowski:

Kwiatkowski miał do czynienia z hitleryzacją senatu Wolnego Miasta Gdańska. Dbał o dotacje dla Towarzystwa Naukowego w Gdańsku, o pomoc w dramatycznej sytuacji studentów Politechniki Gdańskiej (spora grupa Polaków studiowała na Politechnice i nią interesował się Kwiatkowski), rozbudowę gdańskiego oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, udział reprezentacji Polonii gdańskiej w patriotycznych imprezach, także w słynnym patriotycznym ślubowaniu w trakcie Święta Morza tuż przed wybuchem wojny pod hasłem: „Nie damy się odepchnąć od Bałtyku”.

Także w Gdańsku pracował jego starszy brat, związany z polskim wywiadem wojskowym - dostarczał mu - i sztabowi generalnemu informacji o działalności Senatu i administracji gdańskiej.

Eugeniusz Kwiatkowski Archiwum Morskie Eugeniusza Kwiatkowskiego O E.Kwiatkowskim » Przypomnienie: 1888-1974 ► 121 Urodziny ► Kręgosłup północ-południe (D.Filar) ► Kwiatkowski, de Gaulle... (J.Steinhoff) ► Wolne Miasto Gdańsk - sierpień 1939 ► 28-29 sierpnia 1939 (dziennik) ► 25-27 sierpnia 1939 (dziennik) ► 23 sierpnia 1939 - Spotkanie na Zamku ► 22 sierpnia 1939 (dziennik) ► Gospodarka Wolnej Polski 1919-1939 - 1989-2009 Katalog 2x20 » KATALOG GŁÓWNY Polska tyłem do Bałtyku ► Organizacje pozarządowe ► Bezpieczeństwo energetyczne Polski ► Korupcja - jesteśmy za? ► Cztery reformy rządu Jerzego Buzka ► Polska wieś odmieniona ► Polski hydraulik ► Podatki ► Kuroniówki, sławojki, orliki, schetynówki ► EURO 2012 ► Autostrady ► Polska - Rosja - Ameryka ► Polska w Unii Europejskiej ► Plan Balcerowicza ► "Ustawa Wilczka" ► Denominacja i niezależność NBP ► Giełda Papierów Wartościowych ► Niezależni ekonomiści i ośrodki opinii (think tanki) ► Zanik roli związków zawodowych ► Prywatyzacja ► Polska prywatna przedsiębiorczość ► Denacjonalizacja - śmierć sektora państwowego ► Pracodawcy, przedsiębiorcy, samorząd gospodarczy ► SKOK ► Zapraszamy do kontaktu biuro@kwiatkowski.edu.pl

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Gospodarka