Eugeniusz Kwiatkowski (1888-1974)

Eugeniusz Kwiatkowski to w polskich dziejach postać wyjątkowa. Jako polityk był wielkim wizjonerem – twórcą koncepcji modernizacji Polski i gospodarczego scalenia zaborów. COP, Gdynia, Stalowa Wola, Mościce – to symbole, trwałe ślady myśli, zgodnie z którą dla niepodległości Polski niezbędna jest siła przemysłu i zdolność do handlu ze światem.

 

Wobec wrogich Polsce sąsiadów: Sowietów i Niemiec – Kwiatkowski dążył do rozbudowy kraju w układzie północ-południe. Wyrazem przeświadczenia o potrzebie tak właśnie ukierunkowanego rozwoju była budowa portu w Gdyni, a także infrastruktury, dzięki której polskie towary, głównie ze Śląska, można było nad morze dostarczyć i potem przewieźć do nabywców. W latach bezpośrednio poprzedzających wojnę większość polskiej wymiany zagranicznej realizowana byłą drogą morską, a jedyny polski port handlowy, w Gdyni, stał się największym portem nad Bałtykiem.

 

Wobec nierównomiernego rozłożenia bogactwa, dążył do aktywizacji terenów szczególnie zaniedbanych przez zaborców, w pierwszej kolejności Małopolski. Stąd wielkie inwestycje w produkcję metalową, zbrojeniową i chemiczną na terenie Centralnego Okręgu Przemysłowego. I inwestycje w infrastrukturę sprzyjającą przemysłowi: drogi, koleje, elektrownie, sieci gazowe.

 

Dla zapewnienia trwałych podstaw rozwoju gospodarczego Polski Eugeniusz Kwiatkowski troszczył się o mocny, stabilny kurs złotówki i gospodarczą wiarygodność kraju na forum międzynarodowym. Zarzucano mu nawet, że polski pieniądz jest zbyt silny i zbyt stabilny, że nie dopuścił do dewaluzacji złotówki na wzór krajów Europy Zachodniej (kwestia jest dyskutowana do tej pory). W trakcie sprawowania przezeń kierownictwa finansów państwa dążył też twardo do uzyskiwania nadwyżki budżetowej.

 

W 1938 Eugeniusz Kwiatkowski ogłosił plan rozwoju Polski do roku 1954 – jego realizację rozpoczęto wiosną 1939. Plan, podzielony na pięć etapów, zakładał szybkie tempo rozwoju kraju i doprowadzenie po piętnastu latach do wyrównania dysproporcji, do doścignięcia przez „Polskę C” – województwa wschodnie – poziomu gospodarczego najbardziej rozwiniętych Śląska i Wielkopolski.

 

Po wojnie, spędzonej w Rumunii, Eugeniusz Kwiatkowski dał się przekonać do powrotu do Polski po to, by podjąć się zadania odbudowy Wybrzeża ze zniszczeń wojennych. Jego staraniem szybko doprowadzono do wznowienia przeładunków, zaczęły się tworzyć na nowo polskie przedsiębiorstwa handlowe i morskie. Wypędzony w 1948 roku z Wybrzeża przez komunistów – do końca życia, przez ćwierć wieku objęty był zakazem powrotu nad morze.

 

Zamieszkał w Krakowie – mieście swojego urodzenia. Unikał działalności politycznej, koncentrował się na pracy pisarskiej, głównie związanej z chemią. Pod koniec życia – ku powszechnemu zaskoczeniu – przypomniany przez komunistycznego przywódcę, Edwarda Gierka, który nakazał swoim współpracownikom skonsultowanie z Kwiatkowskim projektów budowy Portu Północnego w Gdańsku.

 

W 1974 roku żegnany był w Katedrze Wawelskiej przez kardynała Karola Wojtyłę słowami: „Logika życia tego człowieka wymaga, ażeby modlitwa za jego duszę popłynęła z Wawelskiej Katedry”.

 

W 2009 roku Sejm RP przyjął uchwałę honorującą pamięć Eugeniusza Kwiatkowskiego. Stwierdził w niej: „Eugeniusz Kwiatkowski dobrze zasłużył się Polsce”. Dodajmy do tego: wielkie dzieło Premiera Kwiatkowskiego nie zostało ukończone. Jesteśmy mu winni dokończenia realizacji jego wizji.