Najbliższe dni przyniosą propozycje rządu w sprawie dalszej prywatyzacji. Niemal każdy dzień przynosi informacje o roszczeniach dotyczących majątku zawłaszczonego przez PRL. Wciąż echem odbijają się prywatyzacje sprzed lat. Podsumujmy krótko dwudziestolecie polskiej prywatyzacji.
„Poczuj siłę swoich pieniędzy!”– dobre hasło prywatyzacyjne. Giełda, stabilny pieniądz, prywatna własność – te elementy stanowiły podręczny zestaw narzędzi kolejnych rządów.
Polska gospodarka lat 80’ była urzędem państwowym o koszmarnej strukturze, nieefektywnej i niemożliwej do zarządzania.W Polsce, bodaj jako pierwszym kraju na świecie, podjęto wysiłek przeprowadzenia rozumnej prywatyzacji. Jej elementami były pierwsze eksperymenty Janusza Lewandowskiego, człowieka olbrzymiej odwagi, który podjął się karkołomnego dzieła stworzenia systemu przekształceń własnościowych w Polsce.
Pierwsze rozstrzygnięcia ustawowe dotyczyły prywatyzacji kapitałowej (sprzedaż akcji, w tym poprzez giełdę) oraz likwidacyjnej, gdzie na ogół majątek likwidowanej firmy był przejmowany przez spółkę pracowniczą czy pracowniczo-menedżerską. Kolejne lata przyniosły program powszechnej prywatyzacji (NFI), który został zrealizowany w kadłubowej postaci. Stosowano też licytacje firm – w całości lub częściach. Największą licytacją – w pół drogi między upadłością a likwidacją – była obecnie żywo dyskutowana sprzedaż majątku dwóch stoczni.
Elementami prywatyzacji były zatem różne formy zmian własności, niekiedy bardzo źle oceniane, ale prowadzące do dwóch fundamentalnych skutków:
Pierwszy:_państwo uzyskało olbrzymie wpływy (pieniądze).
Drugi:_Polska ma względnie dobrą strukturę własności.
Uniknięto przy tym dwóch patologii: rozdawania za darmo i rozdawania swoim.
W efekcie (teza do dyskusji)_państwo nie jest własnością kilkunastu oligarchów (jak Rosja) ani gospodarczą kolonią Europy Zachodniej.
Przedstawiamy Państwa uwadze pytania:
Czy prywatyzacja byłą wydarzeniem dobrym dla gospodarki polskiej ?
Czy prywatyzację można uznać za zakończoną ?
Prosimy – w miarę możliwości – o uzasadnienie odpowiedzi.
Tekst został zamieszczony w ramach projektu_"2x20. Gospodarka Wolnej Polski. 1919-1939. 1989-2009", służącego podsumowaniu dorobku gospodarczego ostatnich 20 lat, zainicjowanego na forum Salonu24 introdukcją pt._„Gospodarka Wolnej Polski” ►
Listę dotychczas zgłoszonych wydarzeń, zjawisk, procesów gospodarczych charakterystycznych dla ostatniego XX-lecia (prosimy o sugestie i uzupełnienia) zamieściliśmy w „Katalogu Głównym” - tutaj►
